"Als je je voorstelt schud je geen hand, maar geef je een kus. Of drie. Geen twee." (zie, andersom moest het)

Debby schreef er een tijdje terug over: de interculturele communicatie, haar vakgebied. Dat de plek waar je vandaan komt bepaalt hoe je over bepaalde dingen denkt, wat voor jou normaal is, enzo. In Noorwegen zeggen ze bijvoorbeeld nooit 'gezondheid', houden ze geen deuren voor elkaar open en hou je absoluut nooit je schoenen aan in huis. Gek ja, maar het grootste verschil in cultuur heb ik echter afgelopen jaar ervaren... In België.

België is - voor mij - niet alleen minder ver reizen dan Groningen, maar ook een land waar ze gewoon de euro hebben, Marco Borsato meezingen in de kroeg ("op café"), Sinterklaas vieren en je zelfs je eigen taal kunt spreken. Ik had dan ook verwacht dat het appeltje eitje zou zijn, in België wonen. Naast het feit dat ik Vlaams heel goed verstond (dacht ik), zouden ze mij - als Limburgse - vast ook perfect begrijpen. Nah, niet dus. België is in elk geval echt niet 100% Nederland.




De studie
Studeren in België is eigenlijk gewoon studeren in Nederland, al is er geen twijfel over dat de gemiddelde student een stuk serieuzer is en onze zesjesmentaliteit ver te zoeken. Ik schrik ook echt van iedereen die cum laude slaagt - dat lijkt meer regel dan uitzondering (wow). En van het feit dat theoretische minidetails belangrijker zijn dan het kunnen toepassen van de stof - dat vind ik persoonlijk niet zo handig, maar ja.

- Als de leraar zijn les begint met "goedemorgen / goedemiddag" zeg je niks terug.
- Als je een klasgenoot (met wie je al wel een poosje les hebt en eens mee kletst, maar buiten school niet echt ziet) tegenkomt buiten de les zeg je geen "hallo", maar lach je gewoon even (voorzichtig).
- Het academisch kwartiertje bestaat niet.
- Middagpauze daarentegen wel, een heel uur (!). Heb je twee vakken, kan je dus makkelijk van half 11 tot half 4 op school zitten...
- Je moet minimaal een 10 halen om iets te halen. Tien op twintig, dus.
- Tijdens de weken voor en tijdens de examens ("d'n blok") sluit iedereen zichzelf op en zie je dus niemand. Niemand wil iets leuks doen, niemand gaat nog eventjes op vakantie (?!) en niemand heeft géén super geniale samenvattingen gemaakt. Zoals ik al zei: een stuk serieuzer, die Vlamingen.
- Als je op kamers woont ("op kot zit") is het heel normaal in het weekend terug naar papa en mama te gaan en op z'n vroegst zondagavond terug met schone was terug te gaan. In het weekend zijn de studentensteden (lees: Leuven) dus leeg.
- Je blokt dus, kunt gebuisd worden en je neemt nota's, koopt cursussen, hebt proffen en gaat naar het unief. En de bib, zonder e.

Arne Vanhaecke is de schattigste Vlaamse zanger die ik "ken" en zijn Bloklied heeft ervoor gezorgd dat mijn studiewoordenschat Vlaams een stuk vooruit is gegaan. Ik bleef natuurlijk ook SOGgen (dat kent een Vlaming niet, echt niet) en dus dit liedje begrijpen.

De taal
Ik dacht Vlaams te verstaan, maar wat ik niet wist is dat Antwerps (wat schijnbaar in mijn hoofd 'Vlaams' was) niet alléén Vlaams is. Zo klinken Limburgers gewoon als mijn neefjes (die in het zuiden van Nederlands Limburg wonen), hebben Brusselaars iets Fransachtigs, Antwerpenaren een lange aa(aaaa) en dan heb je nog West-Vlamingen (da's gewoon mooi, en lastig). Dat is dan allemaal wel Vlaams, maar tegelijkertijd ook weer een beetje Frans. (Daar schreef ik ooit, voor school, een column over.)

- Je zit op je poep.
- Je poept nooit alleen, en meestal in bed (of waar je ook graag eens zou willen poepen).
- Je zit op de trein.
- Sjakosj, salopette en vestiaire zijn gewoon Vlaams, maar jus d'orange is echt een no-go. Dat heet "gewoon" appelsiensap.
- Kapstokken koop je per vijf of tien tegelijk en je kunt er per kapstok maar één jas aan hangen.
- Je pakt pintjes op café, zweet als je loopt, bent iets gewoon, vindt iets (of iemand) ambetant, hebt een (of ja, twee) bomma('s), draagt botten en bovendien kent men in Vlaanderen een extra moment op de dag (ook wel: mijn favoriete woord), valavond.
- etc etc etc

Oh en ook leuk: als Vlamingen Nederlanders imiteren krijg je een aaneenschakeling van "oh ja joh", "neeeeeeeej hoor", "wacht effe", "asjemenou" en andere jaren '90 radio-uitdrukkingen. Za-lig. (Dat is mijn overgenomen Vlaamse woordje - geweldig dus.)

De rest
Ik denk dat 'de rest' bij mij voor de grootste verwarring heeft gezorgd. Want juist doordat je je eigen taal kunt spreken, vergeet je zo makkelijk dat je over de grens bent. Natuurlijk kennen wij Samson en Gert, Kuifje en K3 - en natuurlijk kennen zij Marco Borsato en Bassie en Adriaan, maar er is zoveel meer. Zo moest ik uitleggen wat dubbelvla is, had niemand ooit de laatste aflevering van Puberruil gezien, kenden ze Jokertje ook niet en zelfs Nielson deed geen belletje rinkelen. Andersom kende ik ook lang niet alles en iedereen, natuurlijk. En dan heb je nog sociale dingen, die zo normaal lijken... maar schijnbaar niet zo normaal zíjn.

- Je geeft elkaar geen hand als je elkaar voor het eerst ziet. Een (vlugge) kus bij een eerste ontmoeting kan daarentegen wel.
- Als je elkaar weer ziet of afscheid neemt, geef je twee kussen. Drie kussen zijn alleen voor verjaardagen. (Geloof ik, dit is zoiets wat ik nog steeds fout doe.)
- Wielrennen is belangrijk.
- Strips ook.
- Bier ook.
- Naast mayonaise heb je ook samurai, andalouse en weet ik wat voor saus. Friet hoeft in elk geval écht niet saai te worden(, en als je er klaar mee bent kun je nog altijd een mitraillette eten).
- Op Koningsdag heb je vrij, maar er is geen feest, terwijl alles dicht en iedereen thuis is.
- In de winkel vind je ijschocola, speculoostiramisu en speculoos is sowieso het allerbeste. Speculooscheesecake, speculoos-warme chocomel, speculoos-alles.
- En wanneer dan ook, waar dan ook, tegen wie dan ook: je blijft beleefd. De gemiddelde Belg zegt (tegen iemand die hij niet goed kent) niet als hij het ergens niet mee eens is... Om er achteraf wél over te klagen. (Poh, daar heb ik grijze haren van gekregen.)

Oh en even, voor de duidelijkheid: wat cultuur betreft vind ik niet dat iets beter is dan het ander - of dat iets 'slecht' of 'verkeerd' is. Zoals ik al zei groeit iedereen ergens anders op en vindt daardoor andere dingen normaal. Voor mij waren dit gekke (of grappige, leuke) dingen in België, die daar gewoon super normaal zijn. En dat is fijn en mooi, en was interessant om van dichtbij te ervaren. Wat ik nu dan mis? Speculoostiramisu natuurlijk, (veel te snel gebrabbeld) West-Vlaams en friet uit papieren puntzakken.

  ❊ Herkennen jullie hier iets van, of is jullie eens iets anders opgevallen in België? Of in een
  ander land? Of - voor de Belgen onder jullie: wat is er een beetje gek (of fijn) aan Nederland? ❊